Wat weet jij van Water-woorden?

Watermanagement, waterbeheer, waterberging, watersturing, dit zijn zo maar een paar 'Water-woorden' die je in deze tijd van het jaar veelvuldig voorbij ziet komen op sociale media als het om het houden van paarden gaat.
Het lijkt wel alsof iedereen, die serieus met paardenwelzijn bezig is, hier nu mee in de weer is. Hoe houdt mijn paard droge voeten in de natste periode van het jaar? Een periode die steeds langer lijkt te worden door het veranderende klimaat.

Ik werd voor deze blog getriggerd door een verhaal op sociale media. Iemand beschreef wat hij allemaal doet, in deze periode van het jaar, om hoeven en koten van zijn paard gezond te houden en onder andere mok en kloven te voorkomen. 

Het plan van aanpak luidde als volgt:

1. De koten scheren
2. 1x per week koten en stralen wassen
3. Alles goed droog maken
4. Stralen, zolen en hoefballen inspuiten met een hoefspray
5. Buitenkant van de hoeven insmeren met hoefolie
6. Koten insmeren met uiercrème

Wauw, heel veel respect hiervoor! Mijn eerste gedachte was echter, waarom hoef ik dit allemaal niet te doen bij mijn Friese paarden met dikke sloffen, die leven in een natuurinclusief gebied op veengrond? Niet de meest ideale grondsoort als het om goed en eenvoudig watermanagement gaat.

Het antwoord lijkt heel simpel maar dat is het natuurlijk niet:

Zorg ervoor dat je paard altijd een droge plek heeft om te staan en het liefst ook om te liggen.

Maak deze plek voldoende groot voor het aantal paarden dat je hebt zodat ze er allemaal kunnen staan, ook degenen die het laagste in rang zijn. Misschien moet je meer dan een plek maken.

Maak de plek ook aantrekkelijk om er te gaan staan, dus b.v. niet een overkapping of schuilstal met de ingang op het zuidwesten. Als dit niet anders kan, is het een oplossing om hier een haag als beschutting tegen wind en regen aan te planten.

Zorg altijd voor een plek waar je paard met droge voeten kan eten en drinken. Hier brengen ze in deze periode vaak de meeste tijd door. 

Zorg er ook voor dat de track, naar de droge plek toe, goed begaanbaar is. Als dit een moddertrack is, is de kans klein dat ze naar de droge plek toe gaan.

Maak de droge plek op een strategisch handige plek zodat het voor jezelf ook goed werkbaar is. Is b.v. het hooi eenvoudig naar deze plek toe te brengen?
En natuurlijk, controleer altijd je paard. Krab iedere dag de hoeven uit en bekijk en voel hoe ze eruit zien. Dit geldt ook voor de benen en de rest van het lichaam. Voorkomen is betreden genezen!

Zoals ik al zei, leven onze Friese paarden op veengrond. Daar komt nog de uitdaging bij dat er geen mogelijkheid is om water extern af te voeren naar b.v. een sloot. We moeten dealen met dit gegeven en dat is niet altijd eenvoudig. De sleutel ligt hem in het observeren van je terrein en je plan van aanpak daarop afstemmen. 
Als er geen sloten zijn en er ook geen mogelijkheid is deze aan te leggen dan moet je  andere manieren bedenken om overtollig water kwijt te raken of op te slaan. 

Wat hebben wij gedaan om ervoor te zorgen dat onze paarden droog kunnen staan? 

De schuilstal is gebouwd op het hoogste punt van het terrein. Deze staat aan meerdere kanten open voor vrije in- en uitloop maar kan ook afgesloten worden, afhankelijk waar wind en regen vandaan komen. Hier kunnen ze altijd droog staan en zijn ook overdekte  voerpunten en drinkplekken. In deze periode krijgen de paarden het hooi overdekt waardoor je verspilling van hooi, door harde wind en regen, voorkomt.

Het gebied rondom de schuilstal is opgehoogd met zand en deels verhard met stenen. Aan een kant van de schuilstal is een extra overkapping gemaakt die aan drie zijden open is. De ervaring leert inmiddels dat ze hier heel graag staan. Als prooidier zijnde hebben ze graag aan alle kanten vrij zicht. Dit is een belangrijk gegeven als je nadenkt over het zo aantrekkelijk mogelijk maken van een droge verblijfplaats voor je paard. Omdat de overkapping op het noordoosten ligt, hebben we hier een wilgenhaag geplant voor beschutting.

Vanaf de schuilstal hebben we het terrein licht af laten lopen zodat regenwater kan weglopen. Dit gebied willen we zo droog mogelijk houden. Het water loopt weg richting plantenborders, bomen en weides. De weides zijn in de winterperiode gesloten voor de paarden en kunnen dus mooi als waterberging dienen. Op deze manier krijgen de weides ook de rust om te herstellen van het weideseizoen. Door het jaarlijks opbrengen van compost wordt de waterbergingscapaciteit van de weides vergroot.

De tracks zijn allemaal opgehoogd met zand en lopen licht schuin af richting de weides zodat er zo min mogelijk regenwater op blijft staan. Ieder jaar brengen we extra zand op, op de plekken waar dit nodig is. Dit doen we zoveel mogelijk in de droge periode van het jaar. Het is hierbij belangrijk de grond zo min mogelijk te verstoren, het zand zoveel mogelijk aan te drukken en vlak te maken. Het mooiste is als er dan een beetje lichte regen valt zodat het zand in kan klinken en daardoor stabiliseert. Als er slechter weer wordt voorspeld, is het beter de track af te sluiten om te voorkomen dat er een modderpoel ontstaat.

Er is een vijver en een wadi die beide regenwater opvangen. Het zand dat uit de vijver is gekomen, hebben we gebruikt om hoogteverschillen te maken. Aan die kant van het terrein is een lage track, een middelhoge track en een hoge track. Voor het beeld, stel je een terrassencamping voor. De hoge track is, ook tijdens de zeer natte winter van 2023, droog gebleven.

Tot slot hebben we veel bomen en planten gepoot die van water houden en daardoor meehelpen met het afvoeren van water. Het is hierbij echt van belang de juiste bomen en planten op de juiste plek te zetten. Een plant of boom die niet van teveel water houdt, moet je niet bij een vijver of wadi zetten. Dit is zonde van het werk en het geld. Via internet is vrij eenvoudig te vinden welke beplanting waterminnend is en welke niet.

Door het sterke veranderende klimaat is alles wat met water te maken heeft, een extra uitdaging geworden als je paarden houdt. Vanuit het oogpunt van paardenwelzijn moet je er, bij de aanleg van het leefgebied van je paarden, rekening mee houden. Kijk in de periodes van slecht weer wat goed gaat en wat verbetering nodig heeft. De verbeteringen kunnen dan tijdens de droge periode worden uitgevoerd. Dit om te voorkomen dat jij ook het eerder genoemde stappenplan moet gaan uitvoeren om mok en andere vervelende zaken bij je paard voor te zijn.

Getekend: De anonieme Avonturentuin Blogger