Moddermanagement in het kort

Modder op je track ontstaat doordat de draagkracht en de draaglast in natte periode niet in balans is. Met draagkracht bedoelen we het vermogen van de bodem om gewicht te dragen. Met draaglast bedoelen we het gewicht dat op de bodem wordt gebracht. Maar je kunt het je vast voorstellen dat een droge bodem meer gewicht kan dragen voordat het inzakt of vervormt dan een natte bodem. Nu kun je niet voorkomen dat het regent, maar je kunt tot op zekere hoogte wel voorkomen dat een bodem verzadigt raakt en nat blijft. Want een natte bodem heeft een lagere draagkracht en vervormt dus sneller naar modder!

Voorkomen is beter dan genezen

Het voorkomen van moddervorming op je track en in je weide voorkomt veel gedoe en kosten. Zo zul je je paarden extra zorg moeten bieden om hoeven en benen droog en gezond te houden. De track heeft extra aandacht nodig om deze veilig begaanbaar te houden voor jou en je paarden. De weide moet bijvoorbeeld doorgezaaid worden om ontwikkeling van ongewenste gewassen op de kale plekken te voorkomen, want anders sta je de hele zomer ongewenste kruiden te steken.

Als modder eenmaal is ontstaan dan is dit proces niet meer terug te draaien, behalve door de bodem heel veel rust te geven. Het is dan ook belangrijk om moddervorming op te voorkomen. Maar hoe voorkom je op eenvoudige wijze modder? Het antwoord is simpeler dan de uitvoering, houdt draagkracht en draaglast in balans én voorkom verdichting!

Goede afwatering

Allereerst moet het (regen)water ergens heen kunnen. Het is belangrijk dat bijvoorbeeld de track en paddock altijd hoger liggen dan de omliggende weide. Op deze manier kan je weide dienen als een buffer voor het water. Met de consequentie dat je in natte perioden dan dus niet de weide gebruikt voor je paarden, want de draagkracht van de weide is aanzienlijk slechter wanneer deze nat is.

Hoewel, in een niet-verdichte weide wordt het water echter snel opgenomen door de bodem en de planten waardoor deze wellicht na regen al snel wel bruikbaar is. Hoe je verdichting voorkomt en verhelpt lees je in de blog over verdichting. Ook kun je werken met hoogteverschillen in je weide zoals het aanleggen van een poel of wadi in lager gelegen delen. Zo stroomt water waar je het niet wilt hebben (op je track) naar de lagere delen. Op deze manier kun je ook in nattere perioden de draagkracht in delen van je weide voldoende behouden voor begrazing.

Op Equihabitat Hulder 10 is gebruik gemaakt van zowel bestaande en aangelegde hoogteverschillen om afwatering te bevorderen. In de Workshop Ontwerp en verrijkingselementen geven we je veel kennis en onze ervaring over de mogelijkheden om afwatering te bevorderen.

Draaglast beheersen

Een goed management kan modder ook voorkomen. Door de frequentie van betreding, het gewicht van de betreding en de wijze van betreding machinaal of door dieren aan te passen aan de draagkracht op een bepaald moment kan modder voorkomen worden. 

Gebruik je gazonbanden op de compacttraktor in plaats van banden met flinke wangen (groot profiel). Heb je enkele shetlanders of een flinke kudde grote paarden. Lopen de dieren 24/7 op de weide of maak je gebruik van paddock en tracks. Dit alles bepaald hoe snel jouw bodem verdicht raakt en zeker in natte perioden modder zal vormen. Het beheersen van draagkracht en draaglast voorkomt modder op je perceel.

Geen gemakkelijke klus!

Alternatieven

Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een meer permanente oplossing om modder te voorkomen of te verhelpen. Denk daarbij aan:

• Zandbodem: Meestal heeft een zandbodem de voorkeur voor paddock en weide, omdat het goed waterdoorlatend is en de paarden hier ook kunnen liggen, rollen en rennen. Door zand op te brengen liggen track en paddock automatisch al hoger dan omliggend terrein. Zandpaden hebben als bijkomend voordeel dat het slijtage van de hoeven voorkomt, bovendien bieden zandpaden goede demping aan het bewegingsapparaat van de paarden.
• Verharding: Verharding is vooral aan te raden om punten waar de paarden veel samenkomen, lopen en staan, zoals rondom voerplekken, de schuilstal en een belangrijke doorgang of paden waar jij ook met de kruiwagen gebruik van maakt. Verharding is een duurzame oplossing en eenvoudig schoon te maken, daarnaast draagt het bij aan natuurlijke slijtage van de hoeven. Al is dat laatste ook een belangrijke reden om niet alles te verharden.
• Lavasplit: Lavasteen is een natuurlijke verharding met een hele goede drainerende werking. Ook is lavasteen heel goed voor de hoeven. De kleine delen lavasteen die met het uitmesten worden meegenomen en later weer op je eigen weiland komen via bemesting zijn ook een goede mineraalrijke bodemverbeteraar. Lavastaan oogt erg natuurlijk en is daarom ook mooi om toe te passen. Lavasteen is een goede optie voor doorgaande looppaden die erg veel worden gebruikt en snel modderig worden.
• Paddock roosters: In de natte perioden is er ontzettend veel vraag naar paddock roosters. De door de paddockroosters wordt voorzien in een goede drukverdeling waardoor de bodem een veel hogere draagkracht krijgt, zelfs bij natte omstandigheden en dat voorkomt modder. Paddockroosters zijn niet goedkoop en het plaatsen vergt dezelfde voorbereiding als verharding voor een goed resultaat.
• Houtsnippers: Hoewel houtsnippers meestal niet aangeraden worden hebben wij wel houtsnippers op een deel van de track op Equihabitat Hulder 10. Dit vanwege de natuurlijke uitstraling en het feit dat het bij verwijderen van mest gewoon op de compost hoop mag.
• Puin: Vaak wordt puin gezien als de ideale verharding, echter heeft het gebruik van puin ook nadelen. Puin is afkomstig uit allerhande sloop projecten en kan vervuiling bevatten. Een betrouwbare leverancier voor "schone" puin is dus van belang voor een goed resultaat. Puin raden wij af als ondergrond voor de paddock, maar het kan zeer goed ingezet worden op delen van de track.
• Schapenwol: Overgewaaid uit onder andere Engeland is het gebruik van schapenwol om modder te voorkomen. Schapenwol wordt onder de toplaag van de track of paddock aangebracht als drukverdeler. Het voorkomt contactverdichting, het afwaterend vermogen van de bodem wordt behouden of zelfs verbeterd en hierdoor wordt modder voorkomen.

Voor alle ondergronden behalve zand en schapenwol geld wel dat de hoeven er sneller van slijten dan van zandpaden en weidegang. Het is belangrijk hier in het ontwerp rekening mee te houden om overmatige slijtage te voorkomen.

Voor meer informatie kun je het Kennisdocument - Moddermanagement downloaden.

Heb je vragen over het voorkomen van modder in de huisvesting van jouw paarden? Vraag dan een adviesgesprek op locatie aan of volg de Workshop moddermanagement waarin we behalve de mogelijkheden ook aanleg daarvan en het beheer tot in detail met je delen.